Yeni emeklilik sisteminin detayları belli oldu: ‘Kıdem tazminatı’ merak edilen sorusu yanıtlandı
Tamamlayıcı emeklilik sistemi, Orta Vadeli Program sonrasında 12 Kalkınma Planı’na dahil edildi. Başta çalışanlar olmak üzere pek çok kesim ‘Sistem nasıl olacak? işten çıkarma tazminatı İnsanlar “emeklilik sistemini kapsayacak mı?” sorusunun cevabını merak ediyor. ve tamamlayıcı emeklilik sistemine kimlerin dahil olacağı.
Hürriyet yazarı Noyan Doğan, yeni emeklilik sisteminin detaylarını anlattı. Doğan’ın yazısındaki sorulara yanıtları şöyle:
1- Tamamlayıcı emeklilik sisteminin amacı nedir?
Tamamlayıcı emeklilik sistemiyle çalışanlar, emekliliklerinde ikinci bir emeklilik geliri elde edebilmek için ikinci aşama emeklilik sistemine geçecek. Böylece çalışanlar emekli olduklarında hem sosyal güvenlik sisteminden hem de tamamlayıcı emeklilik sisteminden emeklilik ikramiyesi alacaklar.
2- İkinci aşama emeklilik sistemi nedir?
Dünyada üç aşamalı emeklilik sistemi uygulanıyor. Devletin sunduğu, birinci basamakta çalışanların SGK’ya prim ödeyerek gerekli kural ve şartları yerine getirerek emekli oldukları emeklilik sistemi. İkinci kademe çalışanların maaşlarının her ay kesildiği, işverenlerin belirli katkı payı sağladığı, çalışan hesabındaki birikimlerin fonlara yatırıldığı özel emeklilik sistemi. Üçüncü adım ise bireylerin kendi tercihleri doğrultusunda para biriktirip geleceğe yönelik birikim yaptığı sistemdir. Türkiye’de birinci aşama emeklilik sistemi ve BES’li üçüncü aşama emeklilik sistemi uygulanmaktadır. 2017 yılında hayata geçirilen ve çalışanları kapsayan Otomatik Katılım Sistemi ile ikinci adım kısmen hayata geçirilmeye başlandı.
3-Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ikinci aşama emeklilik sistemi değil mi?
Olumsuz; İkinci aşama emeklilik sisteminin olabilmesi için işverenden katkı payı olması ve çalışanların emeklilik için gerekli kural ve şartları yerine getirmeden sistemden ayrılamaması gerekmektedir. 2017 yılından bu yana uygulanan OKS’de giriş zorunlu, yani patronlar tüm çalışanları otomatik olarak sisteme dahil etmek zorunda ancak çıkış ücretsiz. Çalışan istediği zaman sistemden ayrılabilmektedir. Daha da önemlisi çalışanın maaşından yalnızca yüzde 3 kesinti yapılıyor; Patronun hiçbir katkısı yok. Çalışanın yaptığı kesintiye devlet yüzde 30 katkı sağlıyor.
4- Tamamlayıcı emeklilik sistemi nasıl uygulanacak?
Otomatik katılım sistemi tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüşecek ve ikinci aşama emeklilik sistemi tam olarak uygulanmaya başlanacak. Çalışanın maaşından yüzde 3 kesilecek, patron makul oranda katkı sağlayacak, yüzde 30 da devlet katkı sağlayacak.
5- Tamamlayıcı emeklilik tüm çalışanları kapsayacak mı?
HAYIR; 4/A çalışanları yani personel statüsündeki çalışanları ve 4/C çalışanları yani memur statüsündeki çalışanları içerecektir. 4/B statüsünde ise Bağ-Kur’lular yer almayacak.
Sistemden çıkış yok
6- Patron ne kadar katkıda bulunacak?
İşveren katkısı henüz belli değil ancak yüzde 2 oranında katkı sağlanması planlanıyor.
7- Bugün olduğu gibi çalışan sistemden istediği gibi çıkabiliyor mu?
HAYIR; Tamamlayıcı emeklilikten çıkış zorlaşacak. Emeklilik şart ve koşullarını yerine getirenler sistemden çıkabilecek.
8- Otomatik katılım sistemi devam edecek mi?
HAYIR; Tamamlayıcı emeklilik sistemi devreye girdiğinde otomatik katılım sistemi ortadan kalkacak.
9- Kıdem tazminatını içerecek mi?
Ek emekliliğin kıdem tazminatı ile hiçbir ilgisi olmayacaktır. Kıdem tazminatı başka konu, çalışan kıdem tazminatı bambaşka konu.
10- Sistem nasıl çalışacak?
Çalışanın maaşından yapılan kesintiler, patron katkısı ve devlet katkısı çalışanın tamamlayıcı emeklilik hesabında biriktirilecek. Tasarruflar emeklilik şirketleri tarafından daha pahalı hale getirilecek. Hangi yatırım araçlarının pahalı olacağına devlet ve çalışan karar verecek. Çalışan, emeklilik için gerekli kural ve koşulları yerine getirdiğinde devletin sunduğu sosyal güvenlik sisteminden emekli maaşı, tamamlayıcı emeklilik sisteminden ise ikinci emekli maaşı alacaktır.
11- Emeklilik yaşında değişiklik olacak mı?
Bugün otomatik katılım sistemi sayesinde 56 yaşında emekli olabilirsiniz. Sistem uygulandığında devletten emeklilik yaşı ile tamamlayıcı emeklilikten emeklilik yaşı eşitlenebilecek.
12- Tamamlayıcı emeklilik ne zaman başlayacak?
Uygulamanın 2024 yılının ikinci yarısında tamamlanması planlanıyor.
